kâne: oldu, kun: ol, yekûnu: olur
lehû: ona
yaqûlu lehû kun feyekûn (Ona "ol" der ve olur)
يَقُولُ لَهُ كُن فَيَكُونُ
Allah'ın kudretinde acz olmadığı için küçük büyük ne varsa Allah aynı kolaylıkla yaratır. Allah için çiçeği yaratmakla, baharı veya cenneti yaratmak arasinda bir fark yoktur. Hiçbir sebebe ihtiyacı yoktur, "ol" der ve oluverir. Yasin suresi bu haberle son buluyor.36:82 Bir şeyi dilediği zaman, O'nun buyruğu sadece
izâ erâde şey-en en yaqûle lehû kun feyekûn
ona "ol" demektir ve olur.
Hz İsa'nın olağandışı, akla sığmayan doğumunda bu açıklama yapılmış:
19:35 Allah çocuk edinmekten uzaktır, subhânehû
izâ qadâ emren feinnemâ yaqûlu lehû kun feyekûn
Bir işin olmasına hükmederse ona "ol" der ve olur.
3:59 Şüphesiz Allah katında İsa'nın durumu, Adem'in durumu gibidir. Onu topraktan yarattı. Sonra ona "ol" dedi ve oldu.
Sözle nasıl "olunur"?
Allah birşeyin olmasını dilediğinde, "ol" demesi yeterlidir. Yani O herşeye kâdirdir, başka bir sebebe, etkiye, zamana, maddeye, ihtiyacı yoktur. "ol" demesi külli iradesinin tecellisidir. İmtihan gereği, mucizeler dışındaki herşey bu maddi alemde sebeplere bağlanmıştır. Ama, sebeplere ihtiyaç yoktur, onlar ancak imtihan aracıdır.Bir otomobil düşünün, herşeyi tam. Ama çalışmıyor. Çalışması için bir sebebe ihtiyacı var. Marşa basarız ve çalışır. Tüm çalışmayı tetikleyen ilk sebebi veririz. İlk etki olmadan, herşey mevcut olmasına rağmen kendi kendine çalışmaz. Çünkü maddi alemde sebeplere ihtiyaç vardır. O'nun katında -zamandan ve mekandan bağımsız- tabii ki ne bir sebebe ne de bir sonuca gerek vardır.
İmtihan dünyasındayız ya, herşey bir sebep-sonuç ilişkisi içinde sunulmuş ama her sebebi veren de her sonucun olmasını sağlayan da yine yüce Allah'tır. Biz tüm sebepleri bir araya getirsek, ve tetikleyici tüm hamleleri yapsak da Cenab-ı Hak istemeden sonuç ortaya çıkmaz. Allah nazarında sebepler sonuç için yeterli olmadığına göre, sebepler sonuç için önşart da olamaz
Diğer ayetler: 2:117, 3:47, 6:73, 16:40, 40:68
