vekkele: vekil yapmak
yetevekkele: dayanmak, güvenmek
tevekkeltu: dayandım
tevekkelnâ: dayandık
'alâ: -e, -de (İng. on)
'alallâh: Allah'a
tevekkeltu 'alallâh (Allah'a dayandım)
تَوَكَّلْتُ عَلَى اللّهِ
Âd kavmini şirkten tevhide çağıran Hud (AS)'ın dilinden söyleniyor bu cümleler:
11:56. "Şüphesiz ben; benim de Rabbim, sizin de Rabbiniz olan Allah'a güvenip dayandım. Hiç bir canlı yoktur ki O, onun alnından tutmuş (onu hükmü ve denetimine almış) olmasın. Şüphesiz benim Rabbim dosdoğru bir yol üzeredir."
Hud (AS) insanları tevhide ve Allah'a kulluğa davet ediyor. Tevhid mühim bir kavram. Allah'ın tek ilah olduğunu insan kalbiyle tasdik etmeli ki, imanın özünü bulsun. Varoluşunun gereğini yerine getirebilsin.
O günkü inkârcı kavimlerin içinden, Allah'ın elçisinin sözlerine karşılık mucizeler isteyenler çıkıyor, o kıymetli nebiyi aşağılayanlar oluyor. Onlara karşı Hud (AS)'ın yaptığı tek şey var: Tebliğ vazifesini yerine getirip, O'na dayanmak.
Bir diğer ayette, aynı anlam şöyle veriliyor:
10:71. Onlara Nûh'un haberini oku. Hani o kavmine şöyle demişti: "Ey kavmim! Benim (aranızda) durmam ve Allah'ın ayetleriyle öğüt vermem size ağır geliyorsa, (bilin ki) ben ancak Allah'a güvenip dayandım. Haydi siz ortaklarınızla birlikte (bana yapacağınız) işiniz hakkında ittifak edip karar verin! Sonra yapacağınız işiniz, size bir tasa olmasın. Sonra (o hükmünüzü) bana uygulayın ve bana mühlet de vermeyin."
Yine ufak farklılıklarla çok benzer ifadeler 11:88'de Şuayb (AS)'ın, 9:129'da Rasulullah (salât ve selam ona) dilinden bizlere dua olarak öğretiliyor. Hepsi nebilerin örnek hayatlarından örnek cümleler... Belki bu cümlelerin söylendiği anlar, en zor zamanlar... Kolaylıkta da, zorlukta da o örnek insanlar hiç sarsılmadan Allah'a dayandıklarını hissedip, söylüyorlar.
Enbiyanın hayatından, hayatlarımıza çıkacak ne çok dersler var.
tevekkelnâ 'alallâh (Allah'a dayandık)
10:85 Onlar da şöyle dediler: "Biz yalnız Allah'a tevekkül ettik. Ey Rabbimiz, bizi zalimler topluluğunun baskı ve şiddetine maruz bırakma!"
Burada Hz. Musa ve kavmi anlatılıyor. Bildiğimiz gibi Hz. Musa nın kavminden sadece cok ufak bir kısmı iman etmisti çünkü geri kalanları Firavundan korkuyorlardı. Oysaki Hz. Musa onları uyarmıstı korkmayın ve Allah a güvenin demişti, ama onlar korktular ve de iman etmediler. İman eden bir avuç insan ise Allah'a tevekkül ile dua ettiler.
7:88-9 Milletinin büyüklük taslayan ileri gelenleri, "Ey Şuayb! Ya dinimize dönersiniz ya da, and olsun ki seni ve inananları seninle beraber kasabamızdan çıkarırız" dediler. Şuayb, onlara: "İstemezsek de mi? Allah bizi dininizden kurtardıktan sonra ona dönecek olursak, doğrusu Allah'a karşı yalan uydurmuş oluruz. Rabbimizin dilemesi bir yana, dininize dönmek bize yakışmaz. Rabbimizin ilmi her şeyi kuşatmıştır. Biz yalnız Allah'a güvendik. Rabbimiz! Bizimle milletimiz arasında hak ile Sen hüküm ver, Sen hükmedenlerin en hayırlısısın" dedi.
Dualarda Tevekkül
Bu sözü okur okumaz taaa çocukluk yıllarımda babaannemin bana ezberlettiği simdi ne zaman karanlıkta kalsam, ne zaman basım sıkıssa daralsam caresiz kalsam okudugum bir duayı hatırladım. Günde bazen onlarca defa yuzlerce defa okuyabildiğim bir dua benim için:
bismillâh, tevekkeltu 'alallâh,
lâ havle velâ quvvete illâ billâh
Evet, geleneği kutsallaştırmamak gerek, ama yeri geldiğinde ona müteşekkir olmasını da bilmeli. Ne güzel ki, babaanneler, anneanneler bir Kütüb-ü Sitte hadis-i şerifini sadece kendilerinin değil, torunlarının da hayatlarına başarıyla geçirmişler:
Hz. Enes (ra) anlatıyor. Rasûlullah (sav) buyurdular ki:
Evinden çıkınca kim: "Allah'ın adıyla, Allah'a tevekkül ettim, güç kuvvet ancak Allah'tandır" derse kendisine: "İşine bak, sana hidâyet verildi, kifâyet edildi ve korundun da" denir, ondan şeytan yüz çevirir.
[Tirmizî, Daavât 34, (3422); Ebû Dâvud, Edeb 112, (5095)]
Sonra oruç açarken okunan dua var:
allâhumme leke sumtu ve bike âmentu
Allahım, Senin için oruç tuttum, Sana inandım,
ve'aleyke tevekkeltu ve'alâ rizqike eftartu
Sana dayandım, Senin rızkınla iftar ettim.
... ve her gece okuduğumuz Kunut duası:
allâhumme innâ nesta'înuke venestagfiruke venestehdîke
Allahım, Senden yardım dileriz, Sana istiğfar ederiz, Senden hidayet isteriz
venu-minu bike venetûbu ileyke venetevekkelu 'aleyke
Sana iman ederiz, Sana tevbe ederiz, Sana dayanırız
